Dit voorjaar heeft de gemeenteraad met de vaststelling van de Prioriteitennota 2026 al belangrijke keuzes gemaakt om de financiële toekomst van onze gemeente veilig te stellen. Toch blijkt dat deze maatregelen niet voldoende zijn. Door de aanhoudend stijgende kosten binnen de jeugdzorg zijn aanvullende ingrepen noodzakelijk om de meerjarenbegroting voor 2026–2029 sluitend te krijgen. Door deze ingrepen kunnen we blijven investeren in voorzieningen die bijdragen aan de bestaanszekerheid van onze inwoners en de kwaliteit van onze dienstverlening aan onze inwoners.
De Najaarsrapportage 2025
In de Najaarsrapportage 2025 legt het college tussentijds verantwoording af over de uitvoering van de plannen in het lopende begrotingsjaar en over de financiën. De ontwikkelingen geven aanleiding tot bijsturingsvoorstellen die leiden tot een financieel voordeel van per saldo € 868.900 voor het jaar 2025. In deze najaarsrapportage hebben wij daarom bijsturingsvoorstellen opgenomen. Het gaat zowel om voorstellen met een eenmalig als met een blijvend karakter. In 2025 zijn eenmalige voordelen ontstaan zoals de opbrengst van verkoop van gemeentegrond en een bijdrage vanuit het regiobudget voor maatschappelijke opvang en beschermd wonen. Maar we verwachten ook eenmalige nadelen, zoals een lagere opbrengst voor leges omgevingsvergunningen.
Als voorstellen met een blijvend karakter noemen wij in het bijzonder:
- De uitgaven aan maatwerkvoorzieningen voor jeugdzorg laten een zeer sterke stijging zien door hogere tarieven van zorgaanbieders en een toename van de zorgzwaarte;
- Een verhoging van de lasten voor het onderhoud van onze wegen. Door de extreem gestegen kosten in de infratechniek is het budget onvoldoende om de kwaliteit en veiligheid van onze wegen op peil te houden;
- De financiële gevolgen van de nieuw afgesloten collectieve arbeidsovereenkomst (cao) gemeentepersoneel 2025
In de najaarsrapportage is ook een hogere algemene uitkering verwerkt vanuit het Gemeentefonds. Deze uitkering is de belangrijkste inkomstenbron voor gemeenten. Verder zijn in de najaarsrapportage specifieke uitkeringen van het rijk opgenomen voor de uitvoering van werkzaamheden op het terrein van onder meer de opvang van Oekraïense vluchtelingen en informatiepunt Digitale Overheid.
De Meerjarenprogrammabegroting 2026-2029
De Meerjarenbegroting 2026-2029 is de laatste begroting van het huidige college. In deze begroting zijn de ontwikkelingen uit de Prioriteitennota 2026, die in juni dit jaar door de gemeenteraad is vastgesteld, verwerkt.
In deze Prioriteitennota 2026–2029 zijn maatregelen opgenomen om een structureel sluitende meerjarenbegroting te realiseren. Deze aanpak leverde een sluitende jaarschijf 2026 op. Sinds de vaststelling van de prioriteitennota zijn er echter nieuwe ontwikkelingen die extra druk geven op het financieel meerjarenperspectief. Met name de stijgende uitgaven voor jeugdzorg – waaronder een toename van het aantal maatwerkvoorzieningen en de zorgzwaarte – werken structureel door, zoals ook zichtbaar is in de Najaarsrapportage 2025. In de begroting 2025–2028 was een deel van deze maatwerkvoorzieningen nog tijdelijk geraamd; inmiddels blijkt dit blijvend te zijn.
Door deze ontwikkelingen zijn wij genoodzaakt om nieuwe aanvullende maatregelen aan de gemeenteraad voor te leggen om een structureel sluitend financieel meerjarenperspectief te realiseren. In lijn met de opgenomen maatregelen in de door de gemeenteraad vastgestelde Prioriteitennota 2026-2029, hebben wij aanvullende maatregelen geïnventariseerd. Deze maatregelen leiden tot een structureel sluitende begroting voor de eerste jaarschijf 2026.
De eerste jaarschijf 2026 van de Meerjarenprogrammabegroting 2026-2029 laat door de aanvullende maatregelen een positief saldo zien van afgerond € 117.200. De jaarschijven 2027 tot en met 2029 laten daarentegen tekorten zien. Met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026, kiezen wij er bewust voor om nu maatregelen te treffen om de eerste jaarschijf 2026 structureel sluitend te maken. Daarmee nemen wij als college de verantwoordelijkheid om het volgende college te laten starten met een sluitende begroting.
Met deze meerjarenbegroting zetten wij een realistisch en verantwoord financieel kader neer. Wij realiseren ons dat de jaarschijf 2026 slechts beperkt sluitend is, maar wel op een realistische en haalbare manier tot stand is gekomen. Wij gaan ervan uit dat wij de komende jaren, onder andere door de invloed van de Hervormingsagenda Jeugd, en door een grotere focus op resultaat-afspraken, de kosten in de jeugdzorg kunnen verlagen. Daarnaast blijven wij de financiële en beleidsmatige ontwikkelingen in de jeugdzorg nauwlettend volgen, zodat wij op tijd kunnen bijsturen waar nodig. Op deze manier zorgen wij voor een goede basis voor de toekomst en blijven wij werken aan een gezonde financiële positie voor onze gemeente.
De Najaarsrapportage 2025 en de Meerjarenprogrammabegroting 2026-2029 staan geagendeerd voor de rondetafelgesprekken van maandag 27 oktober vanaf 18.00 uur. De raadsbehandeling zal plaatsvinden in de vergadering van de gemeenteraad van maandag 3 november vanaf 16.00 uur. Wij stellen de gemeenteraad voor om de Najaarsrapportage 2025 in die vergadering vast te stellen. Definitieve besluitneming over de Meerjarenprogrammabegroting 2026-2029 vindt plaats in de raadsvergadering van maandag 10 november vanaf 19.30 uur.