De onverminderde druk op de budgetten in het sociaal domein, voor de uitvoering van de jeugdzorg en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo), blijft de
gemeentelijke financiële huishouding beheersen. Het Rijk heeft voor het jaar 2022 eenmalig extra geld beschikbaar gesteld voor de jeugdzorg. Vooruitlopend op
definitieve besluitvorming door een nieuw kabinet, mogen gemeenten ook voor de jaren 2023 tot en met 2025 extra middelen in de begroting opnemen. Hierdoor
presenteert het college een sluitende begroting aan de gemeenteraad.
De Bestuursrapportage 2021
In de bestuursrapportage legt het college tussentijds verantwoording af over de uitvoering van de plannen in het lopende begrotingsjaar en over de financiën.
Doordat het coronavirus ook dit jaar Nederland (en de wereld) in de greep houdt, zijn ook voor 2021 aanvullende compensatiemaatregelen door het Rijk getroffen op diverse terreinen. Ondanks een bijstelling van het budget voor de uitvoering van de Wmo bij het Voortgangsbericht eerder dit jaar, zijn wij genoodzaakt om voor 2021 het budget nogmaals bij te stellen met € 300.000. De invloed van hogere tarieven, onder meer voor huishoudelijke verzorging en daarnaast een inhaalvraag na corona, leidt tot hogere kosten. Nieuwe lasten voor de gemeente die daarnaast worden opgevoerd, zijn onder andere een verhoging van uitgaven voor gladheidsbestrijding als gevolg van het strenge winterweer begin 2021 (€ 30.000) en hogere kosten voor kinderopvang (€ 30.000). Verder constateren we dat de inkomsten van begraafrechten fors zijn teruggelopen (€ 64.900). Naast hogere lasten zijn ook voordelen verwerkt in deze bestuursrapportage. Het budget voor de uitvoering van de ‘Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers/zelfstandigen’ (IOAW/IOAZ) kan voor een bedrag van € 50.000 worden verlaagd. Het aantal uitkeringen vanuit deze regelingen is gestabiliseerd en een verdere stijging wordt niet verwacht. Daarnaast ontvangen we, ondanks de coronacrisis, meer
toeristenbelasting (€ 47.000), meer onroerendzaakbelastingen (€ 94.800), een hogere dividenduitkering van de Bank Nederlandse Gemeenten (€ 45.100), een terugbetaling van het resultaat over 2020 van de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (€ 127.000) en een hogere algemene uitkering uit het gemeentefonds.
De Bestuursrapportage 2021 mondt uit in een positief saldo van € 767.800, waardoor het tekort op de gemeentebegroting in 2021 daalt van € 2,2 mln. naar € 1,4 mln.
De Meerjarenprogrammabegroting 2022-2025
De Meerjarenprogrammabegroting 2022-2025 is de laatste begroting van het huidige college. In maart 2022 vinden de verkiezingen plaats voor de gemeenteraad. In deze begroting houdt het college vast aan de ingezette koers om de doelstellingen van het coalitieprogramma 2018-2022 ‘Visie met Ambitie’ te verwezenlijken binnen de financiële mogelijkheden. In juni van dit jaar heeft de gemeenteraad de Prioriteitennota 2022 vastgesteld. Door de oplopende tekorten binnen de jeugdzorg en Wmo werden wij, ondanks ingezette maatregelen vorig jaar door een stapsgewijze verhoging van de onroerendzaakbelasting, geconfronteerd met een structureel begrotingstekort. Op dat moment was het onzeker in hoeverre het Rijk de gemeenten tegemoet zou komen met structureel extra middelen voor jeugdzorg en Wmo.
Een arbitragecommissie, die de VNG heeft ingeroepen, heeft zich gebogen over de omvang van een structurele verhoging van het rijksbudget voor de jeugdzorg. Begin juni heeft deze commissie een uitspraak gedaan over een eventuele compensatie van de tekorten in de jeugdzorg. Dit heeft geresulteerd in een toekenning door het demissionaire kabinet van een extra bijdrage van € 1,3 miljard voor de kosten van jeugdzorg voor het jaar 2022. Voor de gemeente Voorst betekent dit een extra bijdrage van € 1,5 miljoen. Een nieuw kabinet zal moeten besluiten over de structurele financiën en noodzakelijke aanpassingen aan het jeugdhulpstelsel om de jeugdzorg in de toekomst effectief en beheersbaar te houden. Vanuit de VNG en provincies is er bij het kabinet op aangedrongen, dat gemeenten in hun meerjarenbegroting wel alvast rekening kunnen houden met extra structurele middelen, vooruitlopend op de definitieve besluitvorming. Hierover zijn nu afspraken gemaakt en dit betekent dat gemeenten ook voor de jaren 2023 tot en met 2025 extra bijdragen mogen opnemen in hun meerjarenbegroting voor jeugdzorg. Voor de gemeente Voorst betekent deze afspraak dat we voor deze jaren respectievelijk € 860.000, € 786.000 en € 697.000 in de meerjarenbegroting hebben opgenomen. Voornamelijk door deze extra bijdragen kan, met de kennis van nu, een structureel sluitende begroting aan de gemeenteraad worden gepresenteerd. De positieve saldi voor de jaren 2022 tot en met 2025 zijn afgerond respectievelijk € 891.500, € 42.600, € 401.200 en € 401.700.
De uitkomst van de septembercirculaire 2021, waarin de ontwikkeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds is opgenomen, en de herverdeling van het gemeentefonds zijn nog niet in de meerjarenbegroting verwerkt. Het onderzoek naar een nieuwe verdeling van het gemeentefonds is nog gaande. De bedoeling van het Rijk is om de nieuwe verdeelsystematiek in 2023 in te voeren. De eerste voorlopige uitkomsten van deze herverdeling zijn voor onze gemeente niet positief. Het nieuwe verdeelvoorstel ligt medio 4e kwartaal van dit jaar ter consultatie voor aan de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) en de VNG. Om ook een structureel sluitende begroting te kunnen aanbieden bij eventuele tegenvallers uit de septembercirculaire en de herverdeling van het gemeentefonds onderzoeken wij aan welke ‘knoppen’ wij kunnen draaien, om zowel de financiële doelstellingen als de zorgtransformatie te realiseren. Daarnaast worden bezuinigingen of ombuigingen onderzocht op andere beleidsterreinen. De ontwikkelingen bij het Rijk met betrekking tot structureel extra middelen worden hierbij nauwlettend gevolgd.
De Bestuursrapportage 2021 en de Meerjarenprogrammabegroting 2022-2025 staan geagendeerd voor de ronde tafelgesprekken van maandag 11 oktober vanaf 18.00 uur. De raadsbehandeling vindt plaats in de vergadering van de gemeenteraad van maandag 25 oktober. Het aanvangstijdstip van deze vergadering wordt nog bepaald en kunt u lezen in het raadsinformatiesysteem https://voorst.raadsinformatie.nl. De raad wordt voorgesteld de bestuursrapportage in die vergadering vast te stellen. Definitieve besluitneming over de Meerjarenprogrammabegroting 2022-2025 vindt plaats in de raadsvergadering van maandag 8 november vanaf 19.30 uur.