Donderdagmiddag 16 oktober organiseerde de gemeente Voorst een netwerkbijeenkomst over ‘het verkennend gesprek’ voor professionals in het werkveld. Jim van Os, hoogleraar psychiatrie en een belangrijke initiatiefnemer achter deze benadering, nam ons op inspirerende wijze mee in het ontstaan, de gedachten erachter en de stand van zaken van ‘het verkennende gesprek’. Wat is het precies, wat levert het op voor de cliënt, voor de zorg en de samenleving, en waar werken we naartoe.
‘Het verkennend gesprek’ gaat over vooraf met de hulpvrager en verschillende disciplines in gesprek gaan. Mensgericht en zonder oordeel. Wat kan het opleveren:
- Door vooraf breed te verkennen wat er speelt, en te kijken wat iemand echt nodig heeft, kunnen mensen sneller op de juiste plek terechtkomen.
- Hiermee kan de druk op huisartsen en GGZ-instellingen verminderen.
- Mensen met psychische/mentale klachten weten vaak zelf goed wat ze nodig hebben. Het verkennend gesprek geeft ruimte aan die eigen regie en voorkomt medicalisering waar dat niet nodig is.
- Het verkennend gesprek op zichzelf kan al herstel bevorderen, doordat het mensen helpt hun situatie te begrijpen en regie te nemen.
Doel
Het verkennend gesprek is een laagdrempelig en open gesprek met iemand met psychische of mentale klachten. Samen met professionals wordt verkend wat er speelt en welke hulp passend is, zonder direct een diagnose te stellen of verwijzing af te geven. Het doel is om sneller en beter aan te sluiten bij iemands behoeften, of dat nu GGZ-zorg is, maatschappelijke ondersteuning of iets anders. Belangrijk hierbij is om te focussen op waar iemand naar toe wil: welk doel heeft de persoon en wat is er nodig is om stapjes richting dat doel te zetten?
Waarom dit belangrijk is
De mentale gezondheid van veel mensen in Nederland staat onder druk. Bijna de helft van de bevolking krijgt ooit te maken met mentale problemen. Eind september sloeg De Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) alarm: we leven in een ‘hypernerveuze samenleving’ waarin prestatiedruk, versnelling en individualisme zijn doorgeschoten en het welzijn van jong en oud ernstig bedreigen. Veel mensen zullen dit herkennen. Het is een duidelijk signaal dat er verandering nodig is om de zorg voor iedereen toegankelijk en betaalbaar te houden. Dat vraagt om nieuwe werkwijzen tussen het medisch domein en het sociaal domein.
Het verkennend gesprek in Voorst
Mentale gezondheid is een van de zes hoofdthema’s uit de Kadernota sociaal domein van de gemeente Voorst. Een belangrijk onderdeel daarin is de invoering van het ‘verkennend gesprek’. In 2025 willen we er zo’n 25 voeren. Hierin werken we nauw samen met onze collega gemeentes, Dimence en zorgverzekeraar Salland.
Veel professionals die vanmiddag in de zaal zaten, zien dat verandering nodig is om de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden. Maar het doorbreken van bestaande systemen kost tijd. In regio’s als Groningen en Noord-Veluwe lopen al succesvolle pilots. De vraag die leeft is: hoe krijgen ook kleinere organisaties een plek aan tafel?
Vriendendiensten Deventer werkte samen met o.a. Dimence aan een Transformatieplan, dat inmiddels is goedgekeurd. Tot eind dit jaar vinden voorbereidingen plaats. Vanaf begin 2026 is de verwachting dat ook kleinere organisaties kunnen aansluiten. Zo zetten we stappen om mensen met psychische en mentale klachten op een passende manier eerder en beter te kunnen helpen.
Ook behoefte aan een verkennend gesprek?
Je huisarts kan je hiernaar verwijzen. Of neem contact op met de Frontoffice maatschappelijke ondersteuning. Zij zijn bereikbaar op werkdagen van 8.30 uur tot 12.30 uur via telefoonnummer: 0571 - 27 99 11 (kies voor optie 1).