In aanloop naar Open Monumentendag op 13 september delen we een paar verhalen over een aantal monumenten die de gemeente rijk is. Dit is verhaal 3.
Twello in chaletstijl: Zwitserse romantiek in de gemeente Voorst
Open Monumentendag zet prachtige landhuizen en villa’s in de schijnwerpers
Wie af en toe door de Dernhorstlaan in Twello loopt of fietst, heeft het vast weleens gezien: een merkwaardig rood gebouwtje met sierlijk houtwerk aan de gevels. Alsof er een miniatuurhuisje uit Zwitserland zo aan de rand van Twello is neergezet. Dit is het voormalige kleindierenverblijf van huize Hermina Rust, een charmant voorbeeld van de chaletstijl — een opvallende architectuurmode die ruim een eeuw geleden zijn intrede deed in Nederland.
Van vakantieherinnering tot bouwmode
Rond 1900 reisden gegoede burgers uit Nederland steeds vaker naar Zwitserland en Tirol. Daar maakten zij kennis met de traditionele houten chalets, waarin de combinatie van robuust vakmanschap en romantische details hun hart veroverde. Terug in eigen land wilden ze dat hun woningen dezelfde uitstraling kregen. Zo ontstond de chaletstijl in onze architectuur. Een volledig houten huis bouwen was in Nederland zeldzaam. Daarom vertaalden architecten de stijl vooral naar decoratieve details. Stenen huizen kregen overstekende daken, rijk met houtsnijwerk versierde windveren en sierspanten — vaak voorzien van verfijnd ajourwerk, opengewerkte patronen die meestal waren geïnspireerd op plantenmotieven. Soms ging men zelfs zover dat er imitatie-vakwerk in de gevel werd toegepast.
Mix van stijlen
De chaletstijl bleef zelden alleen. Romantische details werden vaak gecombineerd met andere uitbundige stijlen, zoals de neo-renaissancestijl met haar trapgevels en speklagen — horizontale lijnen die de gevel in vlakken verdelen. Het samensmelten van meerdere stijlen heet ‘eclecticisme’ en was in zekere zin een creatieve rebellie tegen de strikte opvatting dat bouwstijlen historisch zuiver moesten zijn.
Meer chaletstijl in Twello
Hoewel de mode van de chaletstijl inmiddels ruim een eeuw oud is, zijn de overblijfselen in Twello nog steeds zichtbaar. Naast het voormalige kleindierenverblijf van Hermina Rust zijn Huize Vicarie en Villa Mariënhof aan de Rijksstraatweg ook typische voorbeelden van de chaletstijl in Twello. Tijdens Open Monumentendag is het dé kans om met eigen ogen te zien hoe een vleugje Zwitserse romantiek zich blijvend heeft genesteld in het straatbeeld van Twello. Villa Marienhof en het Kleindierenverblijf Hermina Rust doen 13 september mee met de Open Monumentendag.
Meer informatie op: openmonumentendag.nl/comite/voorst