Toespraak burgemeester Paula Jorritsma-Verkade 4 mei 2025

Vanavond hebben wij de slachtoffers herdacht die zijn gevallen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. Vanaf het Marktplein in Twello liep een stille tocht naar het herdenkingsmonument van 't Holthuis in Twello. Daar hield burgemeester Paula Jorritsma-Verkade een toespraak. Hier kunt u deze toespraak lezen.

Geachte aanwezigen, beste kleine en grote mensen,

Ieder jaar op 4 mei herdenken wij hier bij het herdenkingsmonument op 't Holthuis alle slachtoffers in de gemeente Voorst sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, de slachtoffers die vielen tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog en de slachtoffers die zijn gevallen in oorlogen en bij vredesoperaties, waarbij Nederland betrokken was.

In de gemeente Voorst worden vandaag verschillende herdenkingen georganiseerd; hierbij zijn in de dorpen Klarenbeek, Teuge, Terwolde en Voorst ook leden van het gemeentebestuur aanwezig. Zij leggen daar bloemen bij het monument.

Op het monument hier staan de eenvoudige en krachtige woorden: "Voor hen die vielen". Wij voelen ons met hen verbonden. En mogen nooit vergeten wat zij hebben meegemaakt.

Het monument is onlangs gerestaureerd en in oorspronkelijke staat teruggebracht.

De generatie die de Tweede Wereldoorlog heeft meegemaakt, wordt ieder jaar kleiner. Het is belangrijk om verhalen over de oorlog met elkaar te blijven delen en door te geven aan volgende generaties. En de namen van de mensen die ons zijn ontvallen te blijven noemen.

Zolang een naam wordt genoemd, is een mens niet vergeten.

Op het digitale oorlogsmonument Voorst zijn de namen te lezen van de slachtoffers van bombardementen en beschietingen in de gemeente Voorst, de namen van geëxecuteerde inwoners, Joodse slachtoffers wonend in de gemeente Voorst en de namen van militairen die om het leven zijn gekomen.

Herdenken doen we door stil te staan én door in actie te komen.

Zo zijn in het dorp Posterenk door Posterenks Belang een paar weken geleden Struikelstenen gelegd, ter nagedachtenis aan de verzetsstrijders Hendrik Willem Iordens (hij werd 50 jaar) en Matthias Adriaan Boers (hij werd 22 jaar).

En stond het dorp Wilp de afgelopen maand in het teken van de herdenking van Operation Cannonshot. In het gemeentehuis is vanaf volgende week een compacte expositie opgesteld over Operation Cannonshot, en is een propeller te bezichtigen.

Deze propeller hoorde bij een jachtbommenwerper, de Hawker Typhoon 1B die werd bemand door een jonge Canadese Typhoon piloot. Het toestel van flying officer Maurice Preston Laycock werd in oktober 1944 door Duits luchtdoelgeschut getroffen. Het vliegtuig vatte vlam en crashte vervolgens in de tuin van Huize Het Holthuis (ter hoogte van de duiventil) in Twello. Maurice Preston Laycock kwam bij de crash om het leven. Zijn graf bevindt zich op de begraafplaats in Terwolde. Hij werd slechts 21 jaar.

Wij kregen in 1945 onze vrijheid terug, maar op veel plaatsen in de wereld wordt tot op de dag van vandaag oorlog gevoerd.

Kijk naar de oorlogen om ons heen. In Oekraïne waar een brute oorlog woedt die ons niet alleen als Europeanen bedreigt, maar die ons ook dwingt onze eigen vrijheid en veiligheid opnieuw te doordenken.

Kijk naar de spanningen in Israël en Gaza waar humanitaire rampspoed ons eraan herinnert hoe kwetsbaar vrede is. Oorlog breekt niet alleen de wereld om ons heen af, maar ook de wereld in ons.

Vrijheid is nooit af; we moeten er dagelijks aan werken om de ander de ruimte te geven en onze democratie te bewaken.

De oplossing komt dichterbij als we vrijheid niet meer zien als een individueel recht, maar ook als een collectieve plicht. Op die manier blijft Nederland een vrij, tolerant land. Daarom vieren we dit jaar 80 jaar vrijheid niet alleen, maar samen.

Tot slot deel ik graag de volgende uitspraken van een 100-jarige dame, Els Vleeschhouwer-Blocq (uit Amsterdam). Zij overleefde verschillende concentratiekampen en geeft dit mee aan jongere generaties:

“Nooit iemand haten, daar komt oorlog van. Niet opgeven, altijd hoop houden. Niet terugkijken, maar vooruit. En altijd de schoonheid blijven zien. Zelfs in de kampjaren kon ik genieten van de opkomende zon, elke ochtend. In alle omstandigheden is er iets om van te genieten. Je moet het alleen willen zien.”

Dank u wel voor uw aandacht.

In de gemeente Voorst werden deze avond diverse herdenkingen georganiseerd. Hierbij zijn in de dorpen Klarenbeek, Teuge, Terwolde en Voorst ook leden van het gemeentebestuur aanwezig. Zij legden namens het gemeentebestuur van Voorst bloemen neer bij het monument.