De gemeente Voorst telt maar liefst 19 kerken die oorspronkelijk als kerk zijn gebouwd. Deze gebouwen vormen samen een indrukwekkend en gevarieerd geheel: van eeuwenoude, middeleeuwse dorpskerken die als rijksmonument een rijke historie ademen, tot modernere kerken uit de tweede helft van de 20e eeuw met een heel eigen karakter.
Elke kerk vertelt een verhaal. Sommige kerken zijn nog altijd het kloppend hart van een geloofsgemeenschap, waar tradities en rituelen voortleven. Andere hebben een verrassende nieuwe bestemming gekregen: van afscheidshuis tot sfeervolle woonruimte.
Deze diversiteit maakt het kerkenlandschap van de gemeente Voorst uniek. Het is niet alleen een verzameling gebouwen, maar een tastbare weerspiegeling van onze geschiedenis, onze waarden en onze toekomst. Wie door de gemeente reist, ontdekt een rijk palet aan architectuur, functies en verhalen. Stuk voor stuk plekken die betekenis geven aan onze leefomgeving.
Wilt u meer weten over de kerken in onze gemeente? Kijk dan bij onze kerkenpaspoorten.
Kerkenvisie 2025
In 2025 heeft de gemeente Voorst gewerkt aan een bijzonder traject: de kerkenvisie. In december van dat jaar werd deze visie afgerond. Een mijlpaal en direct ook een startschot dat van betekenis is voor de toekomst van onze kerkgebouwen.
Nederland telt meer dan 7.000 kerken, en ook in de gemeente Voorst zijn deze gebouwen al eeuwenlang herkenbare bakens in dorp en landschap. Maar tijden veranderen. Dalende ledenaantallen, stijgende energiekosten en andere uitdagingen zetten veel kerken onder druk. Tegelijkertijd blijft hun waarde onmiskenbaar: het zijn niet alleen monumenten van steen, maar ook dragers van verhalen, ontmoetingsplekken en symbolen van identiteit.
Om gemeenten te helpen bij deze opgave stelde het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap financiële middelen beschikbaar. Dankzij deze steun kon Voorst een belangrijke stap zetten: samen werken aan een toekomst waarin onze kerken behouden blijven én betekenisvol blijven voor de samenleving.
Het proces was aangenaam en inspirerend. Samen met kerkeigenaren, huurders en andere belanghebbenden gingen we in gesprek over wat er écht speelt. We vroegen niet alleen naar de toekomst van de gebouwen, maar ook naar de uitdagingen van vandaag: Waar loopt u tegenaan? Waar heeft u hulp bij nodig? Hoe kunnen wij een helpende hand bieden?
Daarnaast keken we vooruit: Welke kansen ziet u voor uw kerkgebouw? Hoe kunnen we samen zorgen voor een duurzame toekomst? Welke functies passen volgens u bij deze bijzondere plek? We stonden stil bij wat kerken voor onze dorpen betekenen en hoe we ze kunnen behouden als bron van betekenis.
Het waren gesprekken vol ideeën, maar ook momenten van reflectie: Hoe kunnen wij als gemeente onszelf een spiegel voorhouden en interne processen verbeteren? Hoe zorgen we dat we er écht zijn om vragen te beantwoorden en te helpen waar we kunnen?
Door deze open dialoog hebben we niet alleen belangen in kaart gebracht, maar ook vertrouwen opgebouwd. We hebben waardevolle verbindingen gelegd tussen de gemeente en de kerken, maar ook tussen de kerken onderling. Zo ontstond een netwerk waarin kennis, ideeën en ervaringen worden gedeeld. Samen zetten we stappen om onze kerken toekomstbestendig te maken met oog voor historie, gemeenschap en nieuwe mogelijkheden.
Wat heeft de kerkenvisie opgeleverd?
Na een jaar van samenwerken, luisteren en vooruitdenken ligt er geen beleidsdocument dat in de la verdwijnt, maar er is een beweging op gang gekomen. De kerkenvisie van Voorst heeft geleid tot concrete stappen die het verschil maken voor onze kerkgebouwen én voor de mensen die zich ervoor inzetten.
We hebben voor elke kerk een kerkenpaspoort opgesteld: een verhalende tekst over de geschiedenis, monumentale status, het huidige gebruik (religieus, maatschappelijk of herbestemd) en architectuur. Ook hebben we met verschillende kerken individuele gesprekken gevoerd. Naar aanleiding hiervan hebben we diverse acties uitgezet en vragen beantwoord. Verder hebben we het vergunningsproces voor verbouwingen/verduurzamen geëvalueerd en proberen we dit te verbeteren.
Daarnaast organiseerden we op 16 oktober 2025 een bijeenkomst over verduurzaming (pdf - 3,2 MB) en vrijwilligers (pdf - 5,4 MB) , waarin kennis werd gedeeld en nieuwe ideeën ontstonden. Om deze kennis blijvend beschikbaar te maken, is onze pagina van de kerkenvisie uitgebreid tot een praktisch handboek. Het is een plek geworden waar kerken terechtkunnen voor tips, informatie en inspiratie over verduurzaming, financieringsmogelijkheden en met werven van vrijwilligers.
Om de lijnen kort te houden, is er nu een kerkencontactpersoon: Elise Holtman. Zij is hét aanspreekpunt voor vragen, ondersteuning en het leggen van verbindingen. Intern hebben we een integrale overlegstructuur ingericht, zodat alle gemeentelijke disciplines samen optrekken bij vraagstukken rond kerken.
En er is meer: het geld dat over is van het kerkenvisietraject gaan we gebruiken om kerken praktisch te ondersteunen in hun ontwikkeling naar een toekomstbestendig gebouw. Kerken kunnen dan via de gemeente voor de kosten van een energieadvies of een DUMO-advies (Duurzame Monumenten advies) een financiële bijdrage ontvangen. Ook kunnen kerken een bijdrage ontvangen voor een interieurhistorisch onderzoek, zodat voorafgaand aan een verbouwing de waarden van het historisch kerkinterieur in kaart kunnen worden gebracht. Zo helpen we kerken op weg naar een duurzame toekomst. Bovendien brengen we kerken actief met elkaar in contact, zodat ze van elkaar kunnen leren en elkaar kunnen versterken.
Met deze resultaten is de kerkenvisie niet een document, maar een levend netwerk van mensen, kennis en kansen. Samen zorgen we ervoor dat onze kerken behouden blijven én zich aanpassen aan de tijd, zodat ze ook voor toekomstige generaties een bron van betekenis zijn.
De kerkenvisie is meer dan een document: het is een netwerk van mensen, ideeën en kansen. En een kerkgebouw? Dat is veel meer dan een stapel stenen. Het is een plek van verhalen, ontmoeting, betekenis en herinnering. Waar verleden en toekomst elkaar raken. Samen maken we het verschil voor onze kerken en zorgen we dat deze bijzondere plekken blijven leven.